Dosya

M. Şükrü Hanioğlu Google 2001 yılında “Google Zeitgeist” başlıklı bir kategori oluşturmuştu. Araştırma motoru, milyonlarca kullanıcısının arama konularını sınıflayarak, küresel ölçekte aylık ve yıllık “Zeitgeist”lar belirlemekle kalmıyor, bunların yanı sıra “zaman”ın ülkeler düzeyindeki “ruhu”nu ve film, kitap benzeri alt başlıklarda şekillenen yansımalarını da ortaya koymaya çalışıyordu. Anılan kategorinin yaratıcıları, söz konusu “Zeitgeist”ın değişik zaman dilimlerindeki…

Wolfgang Schivelbusch Kitabım Demiryolu Yolculuğu [The Railway Journey] 1979 yılında ilk kez yayınlandığında bilgisayar henüz yaygın olarak bilinmiyor ve internet hayal bile edilmiyordu. Gelecek otuz yılda, ölçek ve etki açısından 19. yüzyılın Endüstri Devrimi ile karşılaştırılacak olan Dijital Devrim meydana gelmişti. Sanayi Devrimi’ni hızlandıran demiryolları ile bilgisayar, aynı makine evrimi yörüngesinin farklı noktalarında yer alıyor…

Lütfi Sunar İnsan, Mekân ve Zamanın İçindedir İnsan iki şey içinde yaşamını sürdürür: Sabit olan mekân ve hareketli olan zaman. İkisi de kendisinin değildir ama ikisini de mülkleştirmeye çabalar. Mekân istense de çoğaltılan veya azaltılan bir şey değildir ama sınırlandırılabilir; zaman ise istense de durdurulan bir şey değildir, ama zamana denk düşen vakalar çoğaltılabilir ve…

Hans Ruin Haziran 1938’de Martin Heidegger “Modern Dönem Dünya Resminin Tesisi” (Die Begründung des Weltbildes der Neuzeit) hakkında bir dizi konferans vermek üzere Freiburg’tan davet aldı. Bu konuşmaların mahsulü, Holzwege (1950) derlemesinde yer alan “Dünya Resmi/Sureti Çağı” (Die Zeit des Weltbildes) denemesi adıyla yayımlandı. Heidegger bu makalede daha sonraki çalışmalarında tekrar tekrar ele alacağı konuya,…

Ömer B. Albayrak 27 Ocak 1687’de Fransa Kralı XIV. Louis’nin sarayının şapelinde kralın sağlığına kavuşmasını kutlama vesilesiyle yüksek yazar-çizer takımı bir araya gelir. Program dâhilindeki konuşmalardan birisi hazır bulunanların keyfini epey kaçırır. La Fontaine ve Racine gibi oldukça ünlü kişilerin huzurunda, şiirini okuyan Charles Perrault’dur havayı birdenbire değiştiren kişi. Şiir şöyle: Güzel Antik Çağ hep…

Jeff Malpas Kökeni Johann Gottfried Herder’in bir eserinde bulunan zeitgeist kavramı genellikle geç 18. yüzyıl ve 19. yüzyıllardaki tarihsel ve zamansal zihnî uğraşın kendine özgü niteliği olarak düşünülür. Herder bu kavramı Latince genius saeculi teriminin çevirisi olarak tedavüle sokmuştur. Söz konusu Latince terim ise Christian Adolf Klotz’un 1760’ta yayımladığı ve Herder’in 1769’daki eleştirisinin odağında yer…

Asım Cüneyt Köksal Birçoğumuz, yaşlı tanıdıklarımızdan bazılarının “Ahlak sukut etmiş evladım!” dediklerine şahit olmuşuzdur. Bu sözü sarf edenler, yaşadıkları devri yadırgamakta ve ahlaki bazı değerlerin yozlaştığını, hatta artık dikkate alınmaz olduğunu, bu değerlerin hükmünün kalmadığını anlatmak isterler. Yani bu sözle olgusal bir durumdan söz etmiş olurlar. Osmanlılar devrinde yaşamış bir âlim olan Hasan Kâfî el-Akhisârî…

İnsanın kendisine “Ben neyim?” diye sorması mı daha zor bir sorudur, yoksa “İnsan nedir?” diye sorması mı? Bu iki soru, dikkat ederseniz, ciddi derecede farklıdır. Çünkü soruyu soranın merak ettiği şeye karşı duruşu farklılaşmaktadır. Bir özne olarak insanın, bir özne olarak kendini sorması bir acayiptir. Bir özne olarak insanın, bir nesne olarak kendini sorması ise…

Giriş “İnsan sorunu”, aslında bütün beşerî disiplinlerin merkezinde yer alan bir sorundur. Ancak burada biz, bu soruna, İslam felsefesini teşekkül ettiren filozofların nasıl bir açıklama getirdikleriyle kendimizi sınırlandırarak bakmak istiyoruz. Bu sınırı da, ayrıca, insanın “ereği” ve “mutluluğu” yönünden tekrar daraltıp bu temalar üzerinden yapılan insanın mahiyetini anlama çabalarının bir betimini yapmayı arzu ediyoruz. Zira…

İnsan olmak nedir? Doğu Asya gelenekleri bu soruya çok farklı cevaplar verir; öyle ki cevaplar gelenekler içinde bile farklılık gösterir, bunun yanında çoğumuzun aşina olduğu İbrahimî dinlerin verdiği cevaplardan da ayrışır. İbrahimî dinler yahut Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam, düşünce tarihçisi Arthur Lovejoy’un “varlığın yüce zinciri” dediği şeye insanları dâhil eder. Ezel-ebet kadir-i mutlak Tanrı, melekleri,…