Kültür-Sanat

Semih Kaplanoğlu’nun Buğday filmi, sadece Türk sineması için değil, aynı zamanda Müslüman sinemalar ve belki de tüm dünya sineması için önemli bir yerde duruyor. Öncelikle Buğday’ın önemini anlamanın yolu, hem dünya sinemasında ama özellikle Müslüman sinemalarda neyin yapılıp yapılamadığını anlamaktan geçiyor. Film sanatının mevcudunun zirvesi olarak gördüğüm Tarkovsky’nin, “manevi sinema” diyebileceğimiz bir üslubun da zirvesi…

Avrupa’nın merkez ülkelerindeki mescit ve camilerin mimari özellikleriyle sanat tarihi açısından o coğrafya mimarisine etkileri üzerine Türkçe monografi eksikliğine işaret niyetiyle; konuya gerçekten hâkim uzmanların ileride hazırlayacağı yetkin çalışmalara önbilgi olabilecek bu çalışmayı yapmış olduk. Yarım asırdan fazla zamandır yaşadıkları coğrafyayı artık yerleşerek yurt yapmaya uğraşan Avrupa Türkleri, cami mimarisi yanında; tezyinat ve hat sanatları…

Son zamanlarda Avrupa ve ABD genelinde sağcı ulusalcılar arasında artan İslam karşıtı söylem, Müslümanların yolculuklarına dair iki baskın imgeyi tekrar tekrar vurguladı: bunların birincisi öldürmek ve yok etmek için yola çıkan hareket hâlindeki mücahit (silahlı mücadeleyi de içerecek şekilde, kelimenin tam anlamıyla, mücadele eden anlamına geliyor). İkincisi ise kendi ülkesinden vatandaşlarla birlikte medeni dünyaya sızarak…

İnsanın sosyolojik bir problem, felsefi bir mesele ve hatta ticari ve siyasi bir meta olarak epey revaçta olduğu günlere geldik. Körlerin fil tarifini çağrıştırsa da bir yerlerinden insana dokunan düşünceye, edebiyata dair ciddi bir temayül söz konusu artık. Parçalanmış bir hayatın içerisinde yersiz yurtsuz salınıp duran insanın edebiyat için de merak konusu olması memnun edici….

II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra Osmanlı’da meşrutiyet fikrini ve ideallerini savunan pek çok kesimin yanı sıra tasavvuf ve tarikat ehli de yayınladıkları dergi ve gazetelerle, kurdukları cemiyetlerle bu fikri neşretmeye gayret etmişlerdir. Bu süreçte yayın hayatına giren dinî-tasavvufi muhtevalı dergilerden biri de Tasavvuf’tur. Derginin başyazarı Meclis-i Meşâyih Reisi, Urfa mebusu Şeyh Mustafa Saffet’tir (Yetkin) (1866-1950)….

Son yıllarda Ramazan aylarında Enderun usulü teravih namazı sık sık gündeme gelmektedir. Kendi medeniyet kodlarına geri dönmek isteyen bazı çevreler bu teravih namazı usulünü yaygınlaştırmak isterken, muhafazakâr kesimin diğer kanadı buna karşı çıkmaktadır. Konuyu iki kesimin hassasiyetlerini de dikkate alarak sizinle paylaşmak istedik. Teravih namazı bilindiği üzere Hz. Peygamber’in Ramazan ayında tek başına kıldığı ve…

Viyana Üniversitesi’nde “İtalya’nın Sömürgesi Sürecindeki Etiyopya’da Avrupa Medeniyetinin Sosyo-kültürel Etki Ve Göstergeleri” adlı yüksek lisans tez çalışması için kabul onayının iki sene; ülkeye seyhat izni için gerekli vize işlemlerinin aylarca sürmesinin ardından, Kaffa yöresinin üç bin metre kadar yüksekliği olan köylerininin bağlı olduğu Dedo kasabasından nihayet yola çıkabilmişti. Önce Adis Ababa üzerinden bir hafta süren…

Osmanlı’da ilk mektep kitapları bunun gibi cümlelerle başlarmış. Yahya Kemal, “Türk’ün gönlünde dağ varsa Balkan’dır, nehir varsa Tuna’dır” diyor. 1354’te Süleyman Paşa’nın Gelibolu’ya çıkmasıyla başlayan Osmanoğullarının Rumeli fütuhatını tersine döndüren eskilerin 93 Harbi dedikleri 1293/1877-78 Osmanlı-Rus harbinin 140. yılındayız. 1683, 2. Viyana bozgununun da 334. yılı. Bu güzergâhla ilişkimiz Osmanlılardan yaklaşık 1000 sene önce Karadeniz’in…

Karagöz oyununun büyüleyici ve etkileyici havası, çocukluk yıllarımızda az çok hepimizi etkilemiştir. Artık çocuklarımızı bir hayal perdesi ardında; orijinal müzikleri ve gazelleriyle sergilenen Karagöz oyunlarıyla büyütemiyoruz. Klasik Türk edebiyatı ve musikisinin müşterek ürünü olan Karagöz oyunları, günümüzde maalesef kaybolan kültür mirasımız arasındadır. Karagöz ustaları, sessizce aramızdan geçip gittiler. Onların mesleklerine sadece çocuk eğlencesi olarak bakmadıklarını,…

Müzik ve şiir İslam tarihinde özellikle mutasavvıf çevrelerde her zaman ilgi çekmiş sanat dallarıdır. “Allah güzeldir güzeli sever”1 hadisinin fehvasınca güzelliği ve estetiği kısacası bediiyatı hayatlarında var eden Müslümanlar bu sanatlara her zaman ilgi gösterdiler. Zaman zaman bu sanatlara ilişkin itirazlar da vaki oldu. Bu itirazlara karşı İbn Hazm ve İmam Gazzâlî gibi ciddi âlimler…