Sayı 58

İbrahim Bahçi Ontolojik Paradigmadan Mentalistik Paradigmaya? Çağdaş Alman felsefeci Herbert Schnädelbach Batı felsefe tarihini bir bütün olarak dikkate alarak paradigmatik düşünsel yönelimleri cihetinden üçlü bir dönemlendirmeye tabi tutar. Aristoteles ve Eflatun gibi felsefecilerin etkin bir rol oynadığı antik dönemden modern felsefenin kurucularından kabul edilen Rene Descartes’e kadarki dönemi ontolojik paradigma olarak isimlendirir. Bu paradigmada -muhtelif…

Peter Frase “Zeitgeist” kelimesi, kültürü, siyaseti ve ekonomiyi yönlendiren ve bunlarla karşılıklı bağlantı hâlindeki “zamanın ruhu”nun diyalektik açıdan değerli bir şey olarak görüldüğü ana vatanından, yani Hegel felsefesinden çok uzaklara göçtü. Kelime bugün günlük dilde, herhangi bir dönem kültürünün birbirinden ayrık veçhelerini birleştiren bir ortak duyarlılık anlamında kullanılıyor. Öte yandan zeitgeist mefhumu ister istemez tarihsel…

Jörn Leonhard 2018 yılının sonuna doğru sanki yâd etmenin süregiden mevcudiyeti Zeitgeist’a aitmiş gibi, sanki tarihin sürekli göz önüne getirilmesi zamanın imzası olmuş, kendine ait şimdinin özel bir hususiyeti olmuş gibi görünüyor. 2014’ten beri bu özgül anma kültürü, her şeyden önce Birinci Dünya Savaşı’nın mirasıyla yapılan tartışma tarafından belirlenmekte. Geçmişin bize birden yine bu kadar…

Muhammed Bedirhan Tanrı anlayışları ve yaratma ile ilgili teorilerle doğrudan ilişkisi olması nedeniyle genel anlamda İlahiyat’ın temel problemlerinden biri kabul edilen zaman ve onun mahiyeti, özellikle metafizik meydan okumalarla sahneye çıktıkları dönemler dikkate alındığında sufilerin de gündemine yerleşen sorunlardandır. Sufiler tasavvufun ilk dönemlerinde teorik açından çok üzerinde durmadıkları, yalnızca salikin içinde bulunduğu hâl ile özdeşleştirilen…

Abdulhamit Kırmızı ve Kadir Filiz “Mikrotarih” diye bilinen alanın kurucularından kabul edilen Carlo Ginzburg, Scuola Normale Superiore di Pisa ve University of California Los Angeles’tan emekli tarih profesörüdür. Eserleri dünya çapında bilinen Carlo Ginzburg’un kitapları onlarca dile çevrilmiştir. Babası Leone Ginzburg Kırım’dan İtalya’ya göçen bir Yahudi’dir ve İtalya’daki anti-faşist harekette aktif görevler almıştır. 1944 yılında…

Türkan ve M. Hakan Alvan Yahya Kemal, klasik şiir ve musikimizin İslam medeniyetinin Türk kimliğiyle zirveye taşınmasında çok önemli rolü olduğunu biliyordu. Ona göre “şiir musikinin hemşiresi” olduğu için ikisini birbirinden hiç ayırmadı; klasik Türk şiirinin biçim ve muhtevasına özenerek yazdığı şiirlerinden bahsederken hep “Söyledim.” derdi, ama “Yazdım.” demezdi. İşte bu yüzden, Yahya Kemal’in şiirlerini…

Kadri Akkaya – Isabelle M. Beck 1955 yılının bir kış sabahında Trabzon’un Of ilçesi Uğurlu Köyü’nde dünyaya gelen Mustafa Ruhi Şirin’in getirdiği birçok haberin birisi de onun şu şiir başlığı ile şimdi daha iyi anlaşılıyor: Tarih çocukla başlar. Ey insan insan ey! / Aklın erdi de / Dünyanın güneşin / Güneşin kendi etrafında / Döndüğüne…

Zülfikar Kürum Bir filmi unutulmaz, çağlar üstü, harikulade kılan özellikler nelerdir diye sorulduğunda verilebilecek cevaplar aşağı yukarı herkesin zihninde belirir: senaryo, yönetmenlik, görsellik, oyunculuk, kurgu vs. Tüm bunlar doğru olmakla birlikte, bir filmi hafızalara kazıyan en önemli unsurlardan biri filmin, dolayısıyla yönetmenin esaslı dert sahibi olarak, derinlikli bir felsefeyle filmini inşa etmesidir. Wim Wenders’in 1987…