Yazı Arşivi

Düşüncenin temel kodları olan kavramlar, ister zihinsel birer temsil olsun, ister doğuştan gelsin, ister toplumsal tecrübelerden aynen kopya edilmiş yahut bireysel izlenimlerin güçlenmesi suretiyle sonradan öğrenilmiş olsun, öteden beri daima sosyal pratiklerle ilişkilendirilmiş ve pek çok felsefeciye göre bir sınıfsal ayrım ve toplumsal kategorize aracı olarak kullanılagelmişlerdir. Diğer bir deyişle kavramlar, zihnin dış dünya ile…

1933, Tahran’da doğumlu olan Seyyid Hüseyin Nasr, Massachusetts Institute of Technology’de fizik ve matematik öğrenimi gördükten sonra, Harvard Üniversitesi’nde jeoloji ve jeofizik dallarında yüksek lisansını, 1962’de ise bilim tarihi ve felsefe dalında doktorasını tamamlar. İran İslam devrimi öncesinde Tahran Üniversitesi rektörlüğü ve İran Kraliyet Felsefe Akademisi başkanlığı görevlerinde de bulunmuş olan ve hâlen George Washington…

Hayat Kesiti Floransa doğumlu (1908) Titus Burckhardt, Alman asıllı bir İsviçrelidir. Basel’li âilesi ve çevresi aristokrat ve sanatçı kimselerden müteşekkildi. Şöyle ki babası Carl Burckhardt tanınmış bir heykeltraş, amcası Jacop Burckhardt ise eserleri çeşitli dillere çevrilmiş olan -Türkçe de bunlardandır- 1900’lerin ünlü sanat tarihçilerinden biridir. Burckhardt ilk öğrencilik yıllarını Basel’de, Gelenekselci ekolün kurucularından Frithjof Schoun’la…

Şeyh-i Ekber Futûhât’ında şöyle der: ‘‘Bil ki! Berzah, iki durumu ayıran ve hiҫbir zaman uҫ olmayan bir şeydir. Örnek olarak, gölge ve güneşi ayıran ҫizgiyi verebiliriz… Berzah, bilinen-bilinmeyen, var olan-olmayan, olumlanan-olumsuzlanan, akledilir olan-olmayan şeyler arasında bir durum olduğu iҫin berzah diye isimlendirildi. Çünkü onu algıladığında şayet akıllı isen varolan bir şeyi algıladığını bilirsin. Gözün onun…

Lisans öğrenimini Ohio Wooster Koleji’nde, tarih alanında yapan William C. Chittick Fars edebiyatı üzerine yaptığı doktorasını ise, 1974’te Tahran Üniversitesi’nde tamamlar. Akabinde, yine Tahran’da bulunan Aryamehr Teknik Üniversitesi’nde karşılaştırmalı dinler alanında öğretim görevlisi olarak çalışır. İran İslam devriminden kısa bir süre öncesine kadar İran Kraliyet Felsefe Akademisi’nde yardımcı doçent olarak akademik hayatını sürdürür. Devrimden sonra…

İngiliz asıllı tarihçi Mark Sedgwick’in uzmanlık alanları arasında Gelenekselcilik ve Tasavvuf da bulunuyor. 90’lı yıllarda Kahire’de tarih öğrenimi gören Sedgwick’in Gelenekselciliğe olan ilgisi de bu yıllarda başlıyor. Güncel olarak Danimarka’daki Aarhus Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmalarını sürdüren ve Gelenekselciliğe eleştirel yaklaşımıyla bilinen Sedgwick’in konuyla ilgili, Modern Dünyaya Karşı (Against the Modern World) isminde bir de…

Yirminci yüzyılın bilhassa ikinci yarısından itibaren Gazzâlî sonrasında İslam dünyasında felsefenin toplumsal ve siyasi desteğini kaybettiğini ve bu nedenle on ikinci yüzyıldan sonra gerçek anlamda felsefî bir faaliyetten bahsedilemeyeceği kanısı yaygınlaştı. Oryantalistler tarafından ileri sürülen bu iddia bir kısmı gayet haklı görünen saiklerle felsefî ve dinî mirası sorgulama amacı güden Müslüman aydın ve akademisyenlerce de…

Tasavvuf ile felsefe arasındaki ilişkiyi ele almak çetin bir iş! Çünkü felsefenin ‘‘akılcılığı’’ ile tasavvufun tam olarak ne anlama geldiğinden bir türlü emin olmadığımız ‘‘halciliği’’ arasındaki karşıtlık pek çok insanda neredeyse bir dogma haline gelmiştir. Böyle bir durumda iki şeyin ilişkisinden söz etmek, büyük ölçüde şartlanmalara hitap ederek konunun etrafında dolaşmak zorunda bırakabilir kişiyi. Öyle…

Rönesans, kilise tahakkümünden ve engizisyonlardan bunalan Avrupalının teokratik mutlakıyet karşısında yaktığı aklın ışığını keşfetmişti; ancak Aydınlanma ile birlikte belki zamanından önce ilan edildi aklın mutlak zaferi. Kilisenin zulmünden henüz kurtulmakta ve uyanmakta olan Avrupalı, daha ne olup bittiğini tam manasıyla anlamadan tamamen rasyonel ve dindışı bir alana sürükleniyordu. Tefekkür mabedini inisiyatiflerine alan Aydınlanmacılar, kiliseye ve…

Alman Çeşmesi Dersaadet’in kalbi Sultanahmet Meydanı’nda 1900 yılında inşa edilerek 1901’de Alman yetkililerin de katılımıyla açılışı yapılan, farklı mimarisiyle gözleri üzerine çeken bir meydan çeşmesidir. Yakın tarihimiz açısından, bir dünya savaşında müttefikliğe varan süreçte Osmanlı-Alman ilişkileri açısından son derece önemli bir dönemin simgesidir aynı zamanda. Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Osmanlı topraklarına gerçekleştirdiği ziyaretlerin ikincisinde Sultan…