Yazı Arşivi

Tasnif ve sınıflandırma uygulamalarının tetkiki, mecazların ve tarihlerinin de bahsini gerektiriyor. Hans Blumenberg’in, bilim ile hayal ve kavram ile mecaz arasındaki ilişkinin yeniden ele alınmasını öneren “Metaforoloji”ye dair tasarısı burada merkezî öneme sahiptir. Bilimin klasik öz anlayışına göre yol mitostan logosa, mecazdan kavrama giderken, Blumenberg bu sıralamayı, dilsel tasviri bir epistemolojik temel şart ve “düşünmenin…

Bilimlerin sınıflandırılmasının, Antik Çağ’dan beri Batı felsefesi tarihinde tartışılan bir konu olduğu görülür. Devlet’in VII. kitabında Platon ideal şehir-devlette yurttaşların eğitiminde yer verilmesi gerekecek “hakiki” bilimlerin ne olduğunu uzun uzun sorgular. Onun sorgulamasından çıkardığı sonuç, elbette ki duyulardan gelen algıların yanıltıcılığından vareste konuları olan matematik, geometri ve astronomi yanı sıra, harmoni ile diyalektiğin öğretilmesi gerektiğidir….

İslam düşüncesindeki ilim tasniflerinin genelde din-felsefe, özelde akıl-vahiy ilişkisi sorununun bir sonucu olduğu görülür. Özellikle akli ve naklî ilimlerin tamamını kapsayan tasnif eserleri, yazarlarının din-felsefe ilişkisi sorununun çözümüne bağlı olarak şekillenmiştir. Din-felsefe ilişkisinin temel sorusu, metafizik bilginin hangi yolla elde edilebileceğidir. Muhtemelen dinî ilimlerin gerek Kur’an ve sünnetle gerekse birbirleriyle ilişkisi hakkında belirgin bir kanaat…

Siz yaşayan insanlar içinde Schuon’u en iyi tanıyan insansınız. Onu şahsen tanımanın yanında onun düşüncesini akademik çevrelere tanıtan ve yaygınlaştıran bir akademisyensiniz. Şuradan başlayalım: Schuon nasıl biriydi? Öncelikle şunu söyleyeyim. Schuon çok utangaç biriydi. Başkalarının yanında hep çok ciddi görünürdü. Çok fazla gülmezdi. Ancak yalnız olduğunda ve onunla yakınlaşmaya başladığınızda kendini açmaya başlardı ve görürdünüz…

I Benim büyürken içinde bulunduğum kültürde, diğer insanların giyiniş tarzlarını açıkça eleştirmek kabalık olarak algılanırdı. Her kim bir başkasının kıyafet seçimi ile dalga geçerse, şımarık veya terbiyesiz olarak görülürdü. Tabii ki buna rağmen herkes herkesle dalga geçerdi ama bunu kapalı kapılar ardında yapardı. Viyana operasına deri pantolon ile gelen Salzburglular bile açıktan eleştirilmezlerdi. İnsanların dış…

İnsan Nasıl Maymundan Türetiliyor? Oxford İngilizce Sözlükleri “insanı” şu üç yolda tanımlıyor: 1) İnsanı Tanrı’dan, hayvandan ve makineden ne ayırt eder? 2) İnsanın davranışı ne zaman gerçekten arzu edilen bir davranış sayılabilir? 3) Kim homo cinsinin bir üyesi olarak görülebilir? Bunlar gerçekten farklı tanımlardır. İlk tanımın muazzam bir kavramsal açıklığı vardır, ancak bu açıklık kavramsal…

Bir mağaraya inzivaya çekilmiş “ümmi” peygambere gelen vahiy ile başlayan İslam’ın ilk muhataplarını teşkil eden Hicaz Araplarının “cahil”, yaşadıkları hayatın ise “cahiliye” ilan edilişinde şaşılacak bir durum yoktu. En gerçek ve üstün varlığın bilgisi demek olan ilahî vahye dayanan ve mutlak kesinlik taşıyan önermeler üzerine kurulu bir dinden başka tepki beklemek mümkün olabilir miydi? İslam…

Tuna Nehri akmam diyor Etrafımı yıkmam diyor Şanı büyük Osman Paşa Plevne’den çıkmam diyor Balkanları tez aşmalı Kafkasya’ya ulaşmalı Zafer için gece gündüz Rabbimize yalvarmalı Almanya’da Baden-Württemberg eyaletinin Schwarzwald-Karaormanlar bölgesinde Donaueschingen’de doğan Tuna Nehri (Almanca Donau), Almanya, Avusturya, Macaristan, Slovakya, Hırvatistan, Sırbistan, Romanya, Bulgaristan ve Ukrayna ülkelerinden 2779 km. yol kat ederek Karadeniz’e dökülmektedir. Tuna,…

“Sufi kimdir?” veya “Tasavvuf nedir?” soruları klasik tasavvufi metinlerde en çok sorulan sorulardandır ve bu sorular zaman zaman “Kur’an’ı ve sünneti yaşamak,” zaman zaman “güzel ahlak” bazen de kişinin “tûl-i emelden korunması” veya “mâsivâdan yüz çevirmek” olarak cevap bulmuştur. Bu cevaplardan anlaşılacağı üzere “tasavvuf nedir?” yahut “sufi kimdir?” sorularının cevabı birbirinden kopuk olmamakla birlikte her…

Semih Kaplanoğlu’nun Buğday filmi, sadece Türk sineması için değil, aynı zamanda Müslüman sinemalar ve belki de tüm dünya sineması için önemli bir yerde duruyor. Öncelikle Buğday’ın önemini anlamanın yolu, hem dünya sinemasında ama özellikle Müslüman sinemalarda neyin yapılıp yapılamadığını anlamaktan geçiyor. Film sanatının mevcudunun zirvesi olarak gördüğüm Tarkovsky’nin, “manevi sinema” diyebileceğimiz bir üslubun da zirvesi…